Δίκτυο Language In The Human-Machine Era (LITHME) - CA19102 – COST ΑCTION

Το LITHME αποτελεί δίκτυο στο πλαίσιο των δράσεων COST με μέλη από όλες της χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το συγκεκριμένο δίκτυο εστιάζει στους νέους τύπους γλωσσικής τεχνολογίας που διαρκώς αναδύονται και σηματοδοτούν τη μετάβαση από την ψηφιακή εποχή στην εποχή άνθρωπος-μηχανή. 

Στόχοι του προγράμματος:

  1. Να προετοιμάσει τους ερευνητές στα πεδία της γλώσσας για αυτό που έρχεται
  2. Να διευκολύνει τον μακροπρόθεσμο διάλογο μεταξύ γλωσσολόγων και προγραμματιστών 

Επιπροσθέτως, το δίκτυο LITHME ευελπιστεί να διαφωτίσει τις ηθικές παραμέτρους των αναδυόμενων γλωσσικών τεχνολογιών. 

Ιστοσελίδα: https://www.cost.eu/actions/CA19102/  και https://lithme.eu/ 

Μέλος του ερευνητικού δικτύου για την  Ομάδα εργασίας 7 - γλωσσικά επαγγέλματα (π.χ. μεταφραστές): Παρθένα Χαραλαμπίδου

Διεθνές Πρόγραμμα MUST, Multilingual Student Translation (MUST) project

To MUST είναι ένα διεθνές πρόγραμμα, που έχει ως στόχο τη δημιουργία μεγάλου πολύγλωσσου σώματος κειμένων από μεταφράσεις φοιτητών, με πλούσια, τυποποιημένα μεταδεδομένα, από τα πεδία της έρευνας σωμάτων κειμένων μαθητών, καθώς και της έρευνας για τη μεταφρασεολογία σωμάτων κειμένων. 
Το σώμα κειμένων MUST, το οποίο είναι προς το παρόν διαθέσιμο μόνο στα μέλη της κοινότητας MUST, καλύπτει μεγάλο εύρος γλωσσικών ζευγών και μετρά 2 εκατομμύρια λήμματα. Είναι προσπελάσιμο μέσω της διαδικτυακής διεπαφής Hypal4MUST, μιας προσαρμοσμένης εκδοχής του λογισμικού εργαλείου Hybrid Parallel Text Aligner (Hypal), το οποίο σχεδίασε ο Adam Obrusnik. Στο πλαίσιο του προγράμματος σχεδιάστηκε ένα τυποποιημένο μεταφρασεο-στραφές σύστημα επισημειώσης, το TAS, το οποίο έχει ενσωματωθεί στο Hypal4MUST.

Συντονίστριες: Sylviane Granger και Marie-Aude Lefer, UCLouvain

Συνεργαζόμενα Πανεπιστήμια: Στο πρόγραμμα συμμετέχουν πάνω από 40 ερευνητικές ομάδες.

Ιστοσελίδα προγράμματος: https://uclouvain.be/en/research-institutes/ilc/cecl/must.html

Επιστημονικώς Υπεύθυνη (ζεύγος γλωσσών FR-EL): Ολυμπία Τσακνάκη 
Επιστημονικώς Υπεύθυνη (ζεύγος γλωσσών EN-EL): Παρθένα Χαραλαμπίδου 

DIALOGOS: Επικοινωνία στη διερμηνεία και τη μετάφραση στις δημόσιες υπηρεσίες προς γλώσσες μικρότερης διάδοσης

Το DIALOGOS είναι ένα πρόγραμμα ERASMUS+ που έχει ως στόχο την επιμόρφωση φυσικών ομιλητών Γλωσσών Μικρότερης Διάδοσης (Languages of Lesser Diffusion, LLD) στη διερμηνεία και τη μετάφραση στις δημόσιες υπηρεσίες, καθώς και την παραγωγή μαθησιακών ενοτήτων και εκπαιδευτικού υλικού που θα απευθύνεται πρωτίστως στο κοινό αυτό. Απώτερος στόχος του προγράμματος είναι η αντιμετώπιση των εμποδίων επικοινωνίας των μεταναστών, ειδικά εκείνων που μιλούνε Γλώσσες Μικρότερης Διάδοσης στις χώρες υποδοχής, όπως η Ελλάδα, στις οποίες καταγράφεται έλλειψη ειδικευμένων επαγγελματιών μετάφρασης και διερμηνείας σε δημόσιες δομές.

«Eθνική Υποδομή Γλωσσικών πόρων και Τεχνολογιών Clarin:el»

Εθνική Υποδομή Γλωσσικών Πόρων & ΤεχνολογιώνΓλωσσικά δεδομένα & εργαλεία γλωσσικής επεξεργασίας στην υπηρεσία της έρευνας

Το CLARIN:EL είναι η εθνική Υποδομή Γλωσσικών πόρων και Τεχνολογιών στην Ελλάδα. Μέσω της Ερευνητικής Υποδομής CLARIN:EL συγκεντρώνονται, τεκμηριώνονται, συντηρούνται και διαμοιράζονται ψηφιακοί γλωσσικοί πόροι, εργαλεία γλωσσικής τεχνολογίας καθώς και πιστοποιημένες διαδικτυακές υπηρεσίες γλωσσικής επεξεργασίας.

Έρευνα για τη χαρτογράφηση του μεταφραστικού χώρου σε Ελλάδα και Κύπρο

Στόχος της συνολικής έρευνας είναι βελτίωση των συνθηκών στα μεταφραστικά επαγγέλματα.

Ελληνικό Δίκτυο Ορολογίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Για να εξασφαλίσει τον συντονισμό της ελληνικής ορολογίας που χρησιμοποιείται στα κείμενα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέλαβε πρωτοβουλία για την ίδρυση και λειτουργία ενός δικτύου ορολογικής υποστήριξης των Υπηρεσιών Ελληνικής Μετάφρασης των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και γενικότερα των μεταφραστικών εργασιών και της δημόσιας διοίκησης σε Ελλάδα και Κύπρο.

«ΑΠΟΛΛΩΝΙΣ. Εθνική Υποδομή για τις Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Τέχνες και Επιστήμες και για την Γλωσσική Έρευνα και Καινοτομία», υποέργο ΑΠΘ (ΕΣΠΑ).

Η υποδομή ΑΠΟΛΛΩΝΙΣ έχει ως αποστολή τη δημιουργία και λειτουργία ενός περιβάλλοντος υπηρεσιών, πόρων, εκπαίδευσης και υποστήριξης, το οποίο θα επιτρέπει την ολοκληρωμένη πρόσβαση και αξιοποίηση συλλογών ψηφιακών πόρων των ανθρωπιστικών επιστημών και της γλωσσικής τεχνολογίας για ερευνητικούς, εκπαιδευτικούς, αλλά και παραγωγικούς σκοπούς, καθώς και τον εμπλουτισμό αυτών και την παραγωγή και ενσωμάτωση νέων. Δημιουργείται από την ένωση των προϋπαρχουσών υποδομών clarin:el, Εθνικού Δικτύου Γλωσσικής Τεχνολογίας, και DARIAH-GR/ΔΥΑΣ, Εθνικού Δικτύου Ψηφιακών Υποδομών για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες, οι οποίες και συμμετέχουν από ελληνικής πλευράς στις αντίστοιχες ευρωπαϊκές ερευνητικές υποδομές ESFRI CLARIN και DARIAH.

TRAMIG Πρόγραμμα ERASMUS +, Training newly arrived migrants for community interpreting and intercultural mediation (TRAMIG)

Το TRAMIG είναι ένα πρόγραμμα ERASMUS+ που έχει ως στόχο την επιμόρφωση εκπαιδευτών στο αντικείμενο της κοινοτικής διερμηνείας και της διαπολιτισμικής μεσολάβησης. Απώτερος στόχος του προγράμματος είναι να ενισχύσει την επιτυχή ενσωμάτωση των νεοαφιχθέντων μεταναστών στο γλωσσικό και οικονομικό γίγνεσθαι των χωρών υποδοχής τους. Ο στόχος αυτός αναμένεται να επιτευχθεί επιτρέποντάς τους να εργάζονται αυτόνομα ως κοινοτικοί διερμηνείς και διαπολιτισμικοί μεσολαβητές, ειδικότερα σε περιβάλλοντα υπηρεσιών υγείας, είτε να εργάζονται υπό καθοδήγηση σε προγράμματα επιμόρφωσης στην κοινοτική διερμηνεία και τη διαπολιτισμική μεσολάβηση.

Επιμορφωτικό Πρόγραμμα «Υπολογιστική Γλωσσολογία με εφαρμογές στη διδακτική των ζωντανών γλωσσών» που διεξήχθη στο πλαίσιο της Δομής Δια Βίου Μάθησης του Α.Π.Θ.

Στόχος του σεμιναρίου ήταν να θέσει στην υπηρεσία των εκπαιδευομένων τις βασικές θεωρητικές γνώσεις της Υπολογιστικής Γλωσσολογίας, σε συνδυασμό με επιμέρους κλάδους της Γλωσσολογίας, αποσκοπώντας στην απόκτηση των απαραίτητων γνώσεων για την επίτευξη ενός σύγχρονου και αποτελεσματικού τρόπου διδασκαλίας.

Πρόγραμμα «Καταγραφή της μεταφρασεολογικής έρευνας στον ελληνόφωνο χώρο και δημιουργία online διαδικτυακής Bιβλιογραφικής Βάσης Πληροφοριών»

Η έρευνα εστιάζει στην αποτύπωση της μεταφρασεολογικής έρευνας, ελληνόγλωσσης και ξενόγλωσσης, που διενεργείται από ελληνόφωνους μεταφρασεολόγους, μέσα από τη συλλογή και καταγραφή της υπάρχουσας βιβλιογραφικής παραγωγής όπως και στη δημιουργία μίας online διαδικτυακής βιβλιογραφικής Βάσης Πληροφοριών.

Πρόγραμμα «Σχέδιο Ευρωπαϊκής Ορολογίας σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο»

Η παρούσα έρευνα εστιάζει στην οργάνωση και διαχείριση ενός σχεδίου ορολογίας (terminology project), για το ζεύγος γλωσσών αγγλικά-ελληνικά και στο πεδίο της μετανάστευσης. Η συγκεκριμένη έρευνα πραγματοποιείται σε συνεργασία με τη μονάδα ορολογικού συντονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Term Coord, ενώ τα αποτελέσματά της αναμένεται να αξιοποιηθούν από τη διοργανική βάση ορολογίας ΙΑΤΕ.

Υποέργο 2.13 «Εκ του σύνεγγυς και εξ αποστάσεως επιμόρφωση αξιολογητών γαλλικής»

Το υποέργο αυτό, με επιστημονικό υπεύθυνο τον καθηγητή κ. Γραμμενίδη ανήκει στην πράξη Διαφοροποιημένες και Διαβαθμισμένες Εθνικές Εξετάσεις Γλωσσομάθειας και χρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση (ΕΣΠΑ).

Euradic / Technolangues

Το πρόγραμμα Euradic εντάχθηκε στο πρόγραμμα Technolangues με σκοπό τη δημιουργία ενός πολύγλωσσου λεξικού αθλητικών όρων (37.000 όροι) στα Γαλλικά, Αγγλικά, Αραβικά, Γερμανικά και Ελληνικά. Η συμμετοχή της Μονάδας Αυτόματης Επεξεργασίας Φυσικών Γλωσσών αφορούσε την ελληνική έκδοση μίας πολύγλωσσης βάσης δεδομένων αθλητικής ορολογίας. Χρηματοδοτήθηκε από το γαλλικό υπουργείο Οικονομίας, Οικονομικών και Βιομηχανίας και ολοκληρώθηκε το πρώτο τρίμηνο του 2005.

Πυθαγόρας I

Στο πλαίσιο του προγράμματος "Πυθαγόρας I: ενίσχυση ερευνητικών ομάδων στα Πανεπιστήμια", η Μονάδα Αυτόματης Επεξεργασίας Φυσικών Γλωσσών προέβη σε συνεργασία με το Τμήμα Φυσικής και τα Τμήματα Ελληνικής και Ιταλικής Φιλολογίας του ΑΠΘ. Η εν λόγω έρευνα αφορά την "Υπολογιστική μελέτη της εξέλιξης της γλώσσας με μεθόδους προσομοίωσης με έμφαση στην ελληνική γλώσσα". Η διεπιστημονική αυτή πρόταση έχει σκοπό τη δημιουργία μαθηματικών και υπολογιστικών μοντέλων για την περιγραφή της εξέλιξης της γλώσσας, εφαρμόζοντας στη γλωσσολογική έρευνα μεθόδους και πρακτικές που προέρχονται από το χώρο της Στατιστικής Φυσικής (προσομοιώσεις Monte Carlo) και της Εξελικτικής Βιολογίας.

Ανάπτυξη Ελληνικού Ορθογράφου

Το πρόγραμμα "Ανάπτυξη ενός Ελληνικού Ορθογράφου" ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2005 σε συνεργασία με το Τμήμα Κλασικών σπουδών και Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Κύπρου καθώς και με τον Τομέα Γλωσσολογίας του ΑΠΘ. Στόχος του είναι η ανάπτυξη ενός ποιοτικού ορθογράφου της Νέας Ελληνικής γλώσσας, μέσω της σύμπραξης των επιστημών της πληροφορικής και της γλωσσολογίας. Η καινοτομία "Ελληνικού Ορθογράφου" έγκειται σε τρία χαρακτηριστικά: (α) στην κατάρτισή του με βάση ηλεκτρονικά λεξικά της νέας ελληνικής, και (β) στη δυνατότητά του να αναγνωρίζει και να διορθώνει όρους ειδικών λεξιλογίων.

Πρόγραμμα sms4science

Το πρόγραμμα sms4science αποτελεί μια διεθνή προσπάθεια καταγραφής μιας νέας μορφής επικοινωνίας. Ο στόχος του προγράμματος είναι η συλλογή και η μελέτη ενός διεθνούς σώματος κειμένων γραπτών μηνυμάτων, μια προσπάθεια που ξεκίνησε το 2004 στο Βέλγιο για τα γαλλικά και από το 2007 άρχισε να διευρύνεται και σε άλλες γλώσσες. Το διεθνές πρόγραμμα sms4science συντονίζεται από το Centre du Traitement Automatique du Langage (CENTAL) στο Université Catholique de Louvain στο Βέλγιο. Το πρόγραμμα έχει ως στόχο τη συλλογή ενός μεγάλου αριθμού αυθεντικών SMS που θα αποτελέσουν ηλεκτρονικό σώμα κειμένων για ερευνητικές δραστηριότητες.

Βελτίωση, επέκταση και δημιουργία σώματος κειμένων

Η συγκεκριμένη επιστημονική δραστηριότητα έχει ως αντικείμενο την επέκταση του υπάρχοντος σώματος κειμένων του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας και τη βελτίωσή του (ποσοτική και ποιοτική), έτσι ώστε να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες επιστημονικές αναζητήσεις και να αποτελεί ικανοποιητικό σε έκταση σώμα κειμένων για τη μελέτη και διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας.

Σύνδεση της Πιστοποίησης στη Γαλλική και Ιταλική Γλώσσα με την Εκπαίδευση

«Σύνδεση της Πιστοποίησης στη Γαλλική και Ιταλική Γλώσσα με την Εκπαίδευση» (υποέργο 2.17), το οποίο ανήκει στην πράξη Διαφοροποιημένες και Διαβαθμισμένες Εθνικές Εξετάσεις Γλωσσομάθειας, Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» (ΕΣΠΑ), έτη υλοποίησης: 2010-2014.

Κατάρτιση προγραμμάτων ύλης για τη γαλλική και ιταλική γλώσσα με σκοπό τη σύνδεση της πιστοποίησης με τη δευτεροβάθμια δημόσια εκπαίδευση, παραγωγή υλικού προετοιμασίας των μαθητών για τις εξετάσεις πιστοποίησης στη γαλλική και ιταλική γλώσσα μέσω της εφαρμογής του Ηλεκτρονικού Σχολείου (παραγωγή διαδραστικού υλικού και υλικού προσομοίωσης των εξετάσεων).

Επιστημονικώς Υπεύθυνη: Τ. Νενοπούλου

Μέλη της Ερευνητικής Ομάδας: Ε. Κουρδής και Ε. Λουπάκη.

Εκπόνηση πίνακα κύριων ονομάτων - ανθρωπωνυμίων

Εκπόνηση πίνακα κύριων ονομάτων - ανθρωπωνυμίων και τοπωνυμίων - που περιέχονται στη μετάφραση του έργου του Γ. Νεχαμά "Ιστορία των Ισραηλιτών της Σαλονίκης". Ο ελληνικός πίνακας, ο οποίος περιέχει 6.212 λήμματα, ταξινομείται με αλφαβητική σειρά και στηρίζεται σε προγενέστερη αποδελτίωση που είχε γίνει με βάση τη γαλλική έκδοση.

Επιστημονικά υπεύθυνη του έργου: Τ. Νενοπούλου-Δρόσου, Καθηγήτρια.

Μέλη της Ερευνητικής Ομάδας: Σ. Γραμμενίδης, Ε. Λουπάκη

Μετάφραση του έργου "Histoire des Israélites de Salonique"

Μετάφραση από τη γαλλική προς την ελληνική γλώσσα του επτάτομου έργου του ιστορικού J. Nehama "Histoire des Israélites de Salonique". Για την εκπόνηση της εν λόγω μετάφρασης συνεργάστηκε ομάδα διδασκόντων, μεταπτυχιακών και διδακτορικών φοιτητών του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας καθώς και ειδικών από διάφορα γνωστικά αντικείμενα.